Kızılırmak ve Seyhan havzalarının kapsamında olan Kayseri İli’nde büyük toprak grupları vardır. Özellikle çöküntü havzalarının tabanlarında yer alan ovalar, verimli alüvyal topraklarla kaplıdır.
Pınarbaşı ilçesi ve il merkezi dolayında yaygın olan kahverengi topraklar Toroslar’ın yer şekli ve iklimsel etkisinin bitip, kurak İç Anadolu iklimi etkisinin başladığı kesimlerde kireçli tortullar üzerinde oluşmuştur. Alüvyal, kahverengi ve kestane renkli toprak katmanlarıyla yapılanmış kahverengi topraklar, neojen yaşlı, pekişmemiş, kireçli tortullar üzerinde oluşmuştur. Tepelik alan görünümündeki kahverengi toprak kesiminde hafif ve orta eğimler yaygındır. Bu kesimde eğimler kısa olup, sırt ve etek düzlükleriyle kesilmiştir. Kahverengi toprak kuşağının doğal bitki örtüsü çayırdır. Ancak dik eğimler ve dağlık alana geçişteki yükseltiler dışında bu örtü açılmış ve alan kuru tarıma ayrılmıştır.
Sarıoğlan dolayında yayılan kırmızı kahverengi topraklar, kahverengi toprak kuşağında, kireçli tortullar üzerinde oluşmuştur. Bu toprakları organik birikimli, ince bünyeli ve iyi drenajlı alüvyal, renk ve yapıca farklı kahverengi ve kireç birikimli, kestane rengi toprak katmanları oluşturmuştur. Kırmızı kahverengi toprakların yer aldığı alanlar dalgalı ve tepelik alan niteliğindedir. Hafif-orta eğimlerin yaygın olduğu kırmızı kahverengi toprak alanında dik eğimler de geniş yer tutmaktadır.
Doğal bitki örtüsü çayır olan bu tip toprakların büyük bölümü kuru tarımla bağ-bahçe tarımına ayrılmıştır. Otlakların daha çok dik eğimlerde yer aldığı kırmızı kahverengi toprak alanlarında çayır otlarından geven ve yavşana sık rastlanmaktadır. Alanda yer yer meşe çalılıkları da görülmektedir.
Pınarbaşı çevresindeki kırmızı renkli tortul kayaçlar üzerinde alüvyal, kahverengi ve kestane rengi toprak katmanları bulunan, kırmızımsı kahverengi topraklar oluşmuştur. Bu toprakların yayıldığı alan 21525 hektar kadardır. Kırmızımsı rengi, yapılarındaki jeolojik maddelerden alan bu tip topraklar, kahverengi topraklarla aynı koşullarda oluşmuştur. Kırmızımsı kahverengi topraklar eosen yaşlı konglomera, şist, kumtaşı ve daha eski sert kalkerlerin üzerinde yayılır. Bu toprak kuşağının doğal bitki örtüsü çayırdır. Üçte ikisi otlak kullanışına ayrılan bu toprak alanının yüksek kesimlerinde meşe öbeklerine de rastlanmaktadır. ,
Sarız ilçesi çevresinde kireçli tortullar üzerinde oluşan kestane rengi topraklar, koyu, ince bünyeli, iyi drenajlı alüvyal, kahverengi ve kireç birikimli kestane rengi topraklardan yapılanmıştır. Bu tür topraklar İlde 70166 hektar yer kaplar. Çakıllı, killi, neojen depozitleri üzerinde ve hafif-orta eğimli tepelik alanda oluşan kestane rengi topraklar, alüvyal katmanı kalın, koyu renkli, organik madde bakımından zengin, taneli yapıda ve dağılgan kıvamdadır. Kestane rengi toprakların doğal bitki örtüsü çayırdır. Ancak, hafif ve orta eğimli alanlar tarıma ayrılmıştır. Otlaklara ayrılan kesimlerde bitki örtüsünü buğdaygiller, çayır otları, geven, sütleğen ve dikenli otlar oluşturmaktadır. Yükseltilerde bu örtü sıklaşır, çayır otları baskınlaşır. Bu kesimlerde ayrıca öbekler durumunda meşe çalılıkları da görülmektedir. Sarız çevresindeki yükseltilerde yayılan kestane rengi toprak alanlarının, hafif ve orta eğimli tepeliklerde yer alanları kuru tarıma alınmıştır.
İl merkezi ve Develi ilçesi dolaylarında yayılan organik topraklar, 7824 hektarlık alan kaplamaktadır. Organik topraklar çok bozuk drenajlı, aynı zamanda tuzlu ve alkalidir. Daha çok çayır ve tuzcul ot örtüsü altında yer alan organik toprak alanının 292 hektarının kuru tarım, 2837 hektarı otlak, 4594 hektarı ise çayır kullanımındadır.
Develi Ovası’nda görülen hidromorfik topraklar, kalın koyu renkli, organik madde bakımından zengince, iyi drenajlı alüvyal topraklar altında oluşmuştur. Hidromorfik toprağın yayıldığı alanlarda, sürekli nemli kalan üst toprak nedeniyle, bitki örtüsü sık çayırdır. Ancak, tuzlu katların yüzeye yakın olduğu durumlarda örtüyü tuzcul otlar ve tek yıllıklar oluşturmaktadır. Bu tip topraklar çayır olarak daha sonra da kuru-sulu tarım alanları ve otlak olarak kullanılmaktadır.
Alüvyal topraklar, Kayseri, Sarıoğlan ve Develi Ovalarıyla Bünyan çevresinde yer almıştır. Sularla taşınmış olup tane büyüklüğüne göre yatay sıralanmaya uğramış, gevşek yığıntılar üzerinde bulunan bu koyuca renkli, ince bünyeli, iyi drenajlı alüvyal topraklardan başka, oluşum göstermeyen topraklar da bu gruba girer.
Alüvyal toprak ana maddesi, çok değişik orijinli yüksek alanlardan taşınmış gevşek IV.Zaman yığıntılarıdır. Bu topraklar geniş çapta, ana maddeden ve ikinci derecede bulundukları yer şeklinden ileri gelen özellikleri yansıtır. Üzerinde yer aldığı tabanlar genellikle %1’den az eğimli ve alçak olan alüvyal topraklar, çevredeki öbür toprak tiplerine göre daha nemlidir. Alüvyal topraklar genellikle kuru ya da sulu tarıma ayrılmıştır. Bu toprakların bir bölümünde de bağ-bahçe tarımı yapılmaktadır.
Kayseri ve Develi Ovalarında görülen kolüvyal topraklar, dağlık ve tepelik alanlardan taban araziye geçiş şeritlerinde ve yerçekimi ya da küçük akıntılarla taşınmış olarak tane büyüklüğüne göre yatay sıralanma göstermeyen gelişmemiş materyal üzerinde yer alır. Kolüvyal topraklar zayıf, ince bünyeli ve iyi drenajlı alüvyalden başka oluşuma sahip olmayan genç topraklardır. Kolüvyal meteryalin taşındığı jeolojik maddeler, yumuşak kil ve marndan sert kalkere, asit püskürük tüflerden bazalta kadar değişebilmektedir. Bu değişmeler, toprak özelliklerine de yansımaktadır. Ayrıca kolüvyal topraklar değişik iklim kesimlerinde yer alabilir ve buna bağlı olarak üzerinde bitki örtüsü de değişebilir. Genellikle %1-%6 eğimli olan kolüvyal topraklardan oturmuş alüvyal tabanlar çevresinde yer alanları, alüvyallere benzer biçimde nemlidir. Ancak bu topraklar yatay sıralanma ve katlanma göstermez.
Kolüvyaller, komşusu bulundukları alüvyallerden daha kuru, daha eğimli taşlı ve çakıllı oluşlarıyla ayrılır. Ayrıca, bunlarda oluşan ince bünyeli, iyi drenajlı alüvyal katman daha soluk renkli, daha az belirgindir. Hafif eğimli olan kolüvyaller, kuru tarım ve bağ-bahçe tarımına alınmıştır. Çayır, otlak ve öbür kullanımların önemli yer tutmadığı kolüvyal toprak alanlarında kimi kesimler düzeltilerek sulu tarıma ayrılmıştır.
Kireçsiz kahverengi topraklar, İl merkezi çevresinde yayılım gösterir. Bunlar, kireçsiz jeolojik maddeler üzerinde kahverengi, kalın, ince bünyeli ve iyi drenajlı alüvyal topraklarla genellikle kil birikimli kahverengi topraklardan oluşmuştur. Bu tür toprağın Kayseri il merkezi yakınındaki örtüsü çayırdır. Yaygın olan çayır otları içinde önemli oranda tek yıllık otlar ve kurakçıl türler vardır. Bu toprak kuşağında, alçak ve hafif-orta eğimli kesimler, kuru tarım alanları olarak ayrılmıştır. Dik eğimli ve taşlı birikimler daha çok otlak kullanışına ayrılmıştır. Buralarda kuru tarım nadaslıdır.