Sığınma ve barınma, eski çağlardan bugüne her daim insanoğlu için en önemli ihtiyaçlardır. Savaşlardan, yırtıcı hayvanlardan korunmak ve güvenilir bir alanda yaşamak için yeraltı şehirleri inşa eden eski çağ insanları, bu amaçla kolayca işlenebilen kayaların yer aldığı bölgeleri seçtiler. Özellikle Kapadokya bölgesine yayılan yeraltı şehirlerinin bazıları binlerce kişiyi barındırabilecek büyüklükteydiler. Dıştan belirsiz dar bir kapı ile girilen yeraltı şehrinin katları basamaklı ve dar koridorlarla birbirine bağlanıyordu. İçinde depo, mutfak, salon, sarnıçlar, havalandırma bacaları ve ibadethane gibi bölümler yer alıyordu. Kayseri civarında bulunan yeraltı şehirleri birçok açıdan Nevşehir- Göreme bölgesindeki yeraltı şehirlerinden farklıdır. En önemli fark Kayseri çevresindeki yeraltı şehirlerinin Nevşehir’de bulunanlara oranla daha ufak olmalarıdır. Yapısal açıdan bakıldığında, bu yeraltı şehirlerinin büyük bir nüfusu uzun süreli korumaktan çok yöre ahalisini kısa süreli baskınlardan korumak için inşa edildiği düşünülebilir. Diğer bir önemli fark ise Kayseri civarındaki bu savunma yapılarının büyük kısmının kayalık duvarlarda inşa edilmiş olmasıdır. Düzlükte ve derinlemesine kazılan Nevşehir- Göreme yeraltı şehirlerinden farklı olarak Kayseri civarında bulunan yeraltı şehirlerinin en azından bir kısmı, kayalık duvarlarda kazılmış ve vadilere açılan pencereli büyük odalarla bağlantılıdırlar. (Obruk Mağara Araştırma Grubu) Kapadokya’nın önemli bir parçası olan Kayseri, bugün bilinen 20’den fazla yeraltı şehrine ev sahipliği yapıyor. Büyükşehir Belediyesi, Çekül Vakfı ve Obruk Mağara Araştırma Grubu’nun işbirliğiyle başlatılan yeraltı şehirlerinin belirlenmesi, rölevelerinin çıkarılması, haritalandırılması, tescil edilmesi ve temizlenerek turizme açılması için yapılan çalışmalar, elinizdeki rehber kitabın yayımlandığı dönemde hala devam etmekteydi. Şu ana kadar tespit edilerek envantere kaydedilen yeraltı şehirlerini;

   •Melikgazi ilçesinde Ağırnas, Ağırnas Mimar Sinan Evi (altında), Ağırnas Subaşı Köyü, Çatalin (Gesi-Kayabağ Köyü Değirmendere Vadisi’nin batı yamacı), Penzikli (Değirmendere Vadisi’nin doğu yamacı), Hisarcık- Kırlangıç Vadisi (Tekir Yaylası-Seyfe Deresi Vadisi), Ötedere Vadisi 1 ve 2 (Gesi), Belağası (Gesi)

   •Pınarbaşı ilçesinde Isbıdın (Pazarören)

   •Talas ilçesinde Ali Dağı, Ali Saip Paşa, Zincidere, Reşadiye-Karaağaç

   •Tomarza ilçesinde Tomarza ve Emiruşağı

   •Yeşilhisar ilçesinde Doğanlı (Gördeles) - Kırkmerdiven, Güzelöz

   •Develi  ilçesinde Gazi kasabası olarak sayabiliriz. Günümüzde şimdilik sadece Talas- Ali Dağı ile Melikgazi-Ağırnas yeraltı şehirlerinin ziyarete açık olduğunu belirtelim. Yakın bir  gelecekte temizleme işlemlerinin bitmesi ve tescil edilmeleriyle birlikte, il sınırlarındaki birçok yeraltı şehri turizme kazandırılmış olacaktır.